Rembrandts vier zintuigen

Het Leidse Museum De Lakenhal, geopend op 1 mei 1874, viert in 2024 zijn 150-jarig bestaan. Kick-off van deze viering is de presentatie van Rembrandts vier zintuigen — zijn eerste schilderijen. Rembrandt maakt deze reeks, zijn vroegst bekende werk, als hij rond de 18 jaar oud is en in Leiden woont. De presentatie bestaat, naast De brillenverkoper (het Zicht) uit de eigen collectie, uit drie werken van The Leiden Collection, New York: De operatie (het Gevoel), De drie zangers (het Gehoor) en De flauwgevallen patiënt (de Reuk). Het vijfde zintuig, de Smaak, ontbreekt. Dit werk is tot nu toe spoorloos. Samen zijn de vier schilderijen 150 dagen in het museum te zien.

De meester in wording
De zintuigenreeks laat zien dat Rembrandt van meet af aan een eigenwijze en experimentele kunstenaar is. Met name sinds de 16de eeuw verbeeldde men de zintuigen doorgaans als personificaties van elegante vrouwen met vaste attributen. Maar zo doet Rembrandt het niet. Hij kiest voor alledaagse en voor iedereen herkenbare scènes. Niet in alle opzichten zijn deze vroege werken geslaagd. Maar evengoed vertonen zij al in aanzet juist die kwaliteiten die Rembrandt later tot een vernieuwende en gevierde schilder zouden maken: zijn toepassing van clair-obscur, zijn losse verftoets en zijn unieke oog voor de interactie tussen gewone mensen met karakteristieke uitdrukkingen.

Controleer voor een bezoek altijd even de aanvangstijden op de website van de tentoonstelling zelf.

Blijf op de hoogte

Wekelijks per e-mail op de hoogte blijven van de leukste uittips? Vul dan hieronder jouw e-mailadres in.